In 2013 won hij de WCA Jury Award voor zijn film La piscina, twee jaar later jureerde hij zelf tijdens het festival en in 2018 werd zijn film The Wolves of the East vertoond in de Cine Cuba-focus. De Cubaanse regisseur Carlos Quintela is een graag geziene gast! Ook dit jaar zijn twee van zijn korte films te bewonderen tijdens ons GO CUBA!-programma.
Tijd om hem meer te vragen over zijn werk, Cuba en zijn ervaring met ons filmfestival.
Met GO CUBA! wil World Cinema Amsterdam de onafhankelijke filmproductie op Cuba stimuleren. Hoe vind jij de ontwikkelingen in Cuba gaan?
Ik weet niet hoeveel films GO CUBA! tot nu toe ondersteund heeft, maar ik weet zeker dat de lijst met films elk jaar toeneemt. Het is een moeilijke taak omdat je te maken hebt met een unieke omgeving. In Cuba is het bijna onmogelijk om steun te krijgen voor een film die niet is gekoppeld aan het Cubaanse Film Instituut (de ICAIC), een organisatie die wordt aangestuurd door de communistische staat in een systeem dat zich in een crisis bevindt. De ICAIC ontwikkelt alleen ‘prettige’ films en helaas hebben die geen zeggingskracht.
Ik begin hierover omdat het voor Cubaanse filmmakers – vooral op het eiland – de enige plek is om aan te kloppen. Dus kijkend naar het grotere plaatje, stimuleert GO CUBA! de Cubaanse cinema en brengt ons nieuwe kansen. In zekere zin houdt GO CUBA! deze kleine producties in leven en waarschijnlijk over tien jaar of meer, realiseren wij ons als Cubanen hoe belangrijk deze waren om meerdere audiovisuele herinneringen te bewaren in een decennium waar de opvattingen meestal zijn bevooroordeeld door het standpunt van de overheid.
Op dit moment zijn er decreten om de Cubaanse cinema te ontwikkelen, maar we hebben nog geen wet of uitgebreide interesse in kunst. Naar mijn mening wordt kunst in Cuba nog steeds gecontroleerd door de overheid en is hun smaak middelmatig, dus de kunst die ze ondersteunen is dit vaak ook. Er wordt echt niet begrepen dat we als kunstenaars artistieke vrijheid nodig hebben om mooi werk te kunnen maken. Ik denk dat Cubanen in het algemeen niet meer gehecht zijn aan de revolutie, maar er zijn veel mensen opgeslokt door de mythe van de revolutie, waaronder de filmmakers.
Met wat voor projecten ben je momenteel bezig en wat kunnen we van jou verwachten in de toekomst?
Sinds enkele maanden bereid ik een project voor met Abel Arcos, waarvoor Hernán Musaluppi wederom de productie leidt. Na mij derde film buiten Cuba (in Japan) op te hebben genomen, wil ik terugkeren naar mijn cultuur en de grenzen van het eiland overstijgen.
Het verhaal speelt zich af in The Darien´s Gap, de jungle tussen Colombia en Panama. Hier sterven ieder jaar duizenden migranten uit Haïti, Iran, Ghana, Palestina, Nepal en Cuba tijdens hun odyssee naar Trump's VS. Door een personage genaamd The Doctor hoop ik al die mensen die door de jungle opgeslokt worden een leven te geven. Dit personage is een mensenhandelaar die in deze extreme omgeving leeft en de migranten van Colombia naar Panama brengt. Het verhaal is een mix van verschillende genres, verschillende talen en culturen en gaat over een enorm internationaal probleem; migratie. Als alles goed gaat en we de ondersteuning hebben gevonden die het project nodig heeft, vertonen we het zo snel mogelijk!
Welke film heeft het afgelopen jaar veel indruk op je gemaakt? En waarom?
Nuestro tiempo, geregisseerd door Carlos Reygadas, is een van de weinige films die ik vorig jaar zag waar ik nog steeds meteen aan denk als ik over film praat. Ik denk dat Reygadas via zijn beelden en geluiden iets diepgaands heeft geraakt met betrekking tot het gedrag van mannen. Mannen vandaag de dag leven in een transitie en er zijn bepaalde opvattingen die we zullen moeten actualiseren als we deze nieuwe eeuw onder ogen willen zien. Mannen zijn primitiever dan vrouwen, primitief als razende stieren.
Deze film is erg krachtig en wordt dit jaar tijdens WCA vertoond, dus mis hem niet!
Waar haal jij als filmmaker je inspiratie vandaan?
Ik denk dat alles waar je aandacht aan schenkt, je veel ideeën biedt voor een film of op zijn minst een notitie in je notebook of telefoon oplevert. Op een dag komt die notitie samen met een ander idee. Wanneer dit is, is altijd onvoorspelbaar. Dit kan komen door een ervaring, door gevoelens of soms door een zin in een boek. Maar ook door een schilderij in een museum, een WhatsApp-groep, sociale netwerken of iets wat je diep raakt. Eigenlijk alles dat genoeg kracht heeft om je te doen beseffen dat je materiaal hebt gevonden om mee te werken. Dat materiaal moet sterk genoeg zijn om je los te koppelen van de realiteit en je te pluggen in een fictieve wereld die je opslokt.
Je bent op verschillende manieren betrokken geweest bij het festival. Wat is je bijgebleven?
De editie waarin ik veel geweldige films zag die aan het begin van hun internationale distributie stonden. Jurylid zijn is een moeilijke taak, er zijn veel categorieën en er zijn gevoelens bij betrokken. Ook zijn er extra-cinema punten waarmee je rekening moet houden voordat je op de ene of de andere film stemt. Het is echt leuk om na de prijsuitreiking met de regisseurs te praten, om hun carrière te stimuleren en hen een duwtje in de rug te geven.
Waar kijk je het meest naar uit tijdens de 10e editie?
Ik deel twee nieuwe versies van El sucesor met het Nederlandse publiek. Dit is een Cubaanse webserie over een satirische verbeelding van de huidige president van Cuba, die in januari ontstond. Met El sucesor probeerde ik me te verzetten tegen de nieuwe Cubaanse grondwet, die naar mijn mening een nieuwe stap was om het Cubaanse regime in stand te houden.
Dankzij mijn crew die voornamelijk buiten het eiland zat, de steun van GO CUBA! en de uitvoering van de productie van Pablo Diaz Espí, ontwikkelde ik dit politieke project dat voor mij als Cubaan belangrijker was dan als filmmaker. In El sucesor was Alberto Pujols een onverschrokken acteur die in staat was om mijn versie van de huidige Cubaanse president, Miguel Diaz-Canel, te spelen. Deze 10e editie viert World Cinema Amsterdam zijn eerste decennium. Het is een genoegen om hier deel van uit te maken met deze twee afleveringen die in Cuba waarschijnlijk nooit vertoond worden, tot het regime hier verandert.
Ten slotte wil ik graag zeggen dat WCA als festival de juiste grootte heeft om veel filmmakers uit te nodigen en hen als familieleden te ontvangen, ik hoop dat het zo blijft.
